Het heeft 20 jaar geduurd, maar eindelijk heeft het Rijksmuseum zijn fietspad terug. Dat klinkt misschien raar, want al sinds 2013 fietsen we weer massaal door de onderdoorgang. Maar juridisch was die onderdoorgang een voetgangersgebied waar fietsers zijn toegestaan.
Eerst gold een algemeen inrijverbod met uitzondering voor fietsers tenzij…
Al spoedig veranderde dat in een “Voetgangerszone uitgezonderd fietsen op de rijloper, snorfietsers verboden”.
Dat het een voetgangersgebied werd, had een goede reden: alleen zo konden de snorfietsen – en dan vooral snorscooters − er geweerd worden. Weliswaar had wat nu gebeurd is, 6 jaar geleden ook veranderd kunnen worden: toen kreeg Amsterdam toestemming om het onderbord ‘snorfietsen niet toegestaan’ te gebruiken om snorfietsen van de fietspaden af te houden. Maar daar is het toen niet van gekomen. Maar ongeveer een jaar geleden bleken de fietssymbooltegels in de onderdoorgang ineens te zijn verwijderd (tot nu toe weet niemand waarom).
De Fietsersbond, gealarmeerd, trok hierover aan de bel, en tenslotte kwam stadsdeel Zuid tot het besef dat de rijbaan in de onderdoorgang van het Rijksmuseum, zoals ooit bedoeld, gewoon een fietspad kon worden zonder dat snorfietsen daar dan ook moesten worden toegestaan.
Officieel voetpad en fietspad
In de stadsdeelcommissie werden naar aanleiding van de mysterieuze verdwijning van de fietssymbolen in de rijbaan van de onderdoorgang, vragen gesteld over de status van die rijloper. Bij de beantwoording ging het bestuur in op de argumenten voor het afschaffen van de status ‘voetgangersgebied’ (dan wel ‘shared space’):
“Bij de afweging spelen meerdere aspecten een rol. Verkeerskundig zijn er daarvan drie belangrijk. In de eerste plaats geldt in het algemeen dat verkeersmaatregelen in lijn moeten zijn met het verwachtingspatroon van de weggebruikers. Uit de inrichting van de weg moet al duidelijk zijn welk gedrag van de weggebruikers wordt verwacht. De ruimte in de onderdoorgang heeft een duidelijk onderscheid tussen de verhoogde voetpaden en de rijloper. Het wegprofiel is niet verschillend van de aansluitende weggedeelten met aangewezen fietspaden en verhoogde voetpaden. Het gedrag van fietsers is ook niet anders dan op de aansluitende fietspaden. In de tweede plaats moet voorkomen worden dat de wegbeheerder tegenstrijdige signalen geeft richting de weggebruiker. De aanwezige fietssymbooltegels die indertijd zijn aangebracht om voetgangers te waarschuwen voor fietsverkeer hebben ook de betekenis dat er sprake is van een fietspad. Tot slot geeft de aanwijzing tot fietspad meer juridische duidelijkheid over de rechten en plichten van de voetgangers en de fietsers onderling.”
Daarnaast gaf het stadsdeelbestuur als argument dat “het ‘nieuwe’ verkeersregime, dat sinds 8 april 2019 op vrijwel alle fietspaden binnen de ring A10 geldt, voor de onderdoorgang ook zou moeten gelden. Waarom zou immers de situatie onder het Rijksmuseum een unieke uitzondering moeten zijn?”
De Fietsersbond heeft zo’n 20 jaar geleden hard en lang (10 jaar) moeten strijden om het fietspad onder het Rijksmuseum voor fietsers te behouden. Dat er nu, weer 10 jaar later, ook bij de gemeente eindelijk duidelijkheid bestaat over de status van dat fietspad in de onderdoorgang, zien wij als een mooie afsluiting.