Gemeente Amsterdam krijgt beschikking over ambulancegegevens
Na ruim een jaar stopt het meldpunt. Driekwart van alle fietsongevallen in Nederland blijft onder de radar. Het totale aantal blijft stijgen, terwijl Amsterdam en de regering streven naar vermindering. Het doel lag voor de hand: gemeente, registreer dit beter, zodat er effectief maatregelen kunnen volgen om de veiligheid van fietsers te vergroten.
Verkeerswethouder Melanie van der Horst heeft zich ingezet om de registratie van fietsongevallen op orde te krijgen. Vanaf najaar 2023 heeft de gemeente toegang tot de ambulancedata over 2022 waar het verkeersveiligheidsbeleid op kan worden afgestemd. Ideaal is natuurlijk live meekijken op een digitaal dashboard, om als wegbeheerder direct te kunnen ingrijpen.
Gemeente vraagt medewerking van alle Eerste Hulpposten in de regio
De meeste fietsers gaan na een (soms ernstig) ongeval zónder ambulance, op eigen houtje naar huisarts of ziekenhuis. Deze ongevallen werden niet meegeteld in eerdere registraties. Daarom is het fantastisch nieuws dat de wethouder ook onze andere wens honoreert om VeiligheidNL in te schakelen. Dit ‘kenniscentrum letselpreventie’ werkt nauw samen met afdelingen Spoed Eisende Hulp van ziekenhuizen in heel Nederland.
Verpleegkundigen ondervragen daar slachtoffers van fietsongevallen en krijgen zo een goed beeld van het soort ongelukken en de toedracht. Samen met de ambulancedata komen zo ook gevaarlijke locaties naar boven. Dankzij die input heeft de gemeente Utrecht al diverse straten waar meerdere fietsongevallen gebeurden, kunnen aanpakken om de veiligheid voor fietsers te verbeteren.
VeiligheidNL benadert nu alle ziekenhuizen met SEH-posten in de Vervoerregio Amsterdam met het verzoek om data te delen en eventueel verdiepend slachtofferonderzoek (enquêtes) te doen. Als de wethouder daartoe opdracht geeft, kan VeiligheidNL zo’n live dashboard met al deze gegevens maken voor Amsterdam.
Cijfers
Van de meldingen komt 30% uit het Centrum, 17% uit Zuid, 16% uit West, 12,5% Oost. Opvallend vaak gaat het mis op vrijliggende fietspaden: 47%. Het blijken (te) hard rijdende fietsers die andere fietsers belagen. Bijna een derde gebeurt op een kruispunt (30%). Er ligt dus een urgente taak voor de gemeente om iets te doen aan de vaak smalle en overvolle fietspaden in de oudste stadsdelen. En aan de (te) hoge snelheden daar. Te denken valt aan het instellen van een maximumsnelheid, en/of het toelaten van snelle fietsers tot de rijbaan als daar in december 30 kilometer maximaal wordt ingevoerd.
Van de tegenpartij, die vaak het ongeval veroorzaakte, reed 27% in een auto, 25% e-bike, 12,5% brommer/scooter, 9,4% gewone fiets. Het eigen vervoer van de melders is 70% gewone fiets, 15% e-bike. Bij 82% van de ongevallen was een tegenpartij betrokken. 85% van de melders deed geen aangifte, slechts 12% van alle ongevallen is door de politie geregistreerd. Wie kwamen er te hulp? 33% ambulance, 25% spoed eisende hulp of huisarts, 23% politie.
Snelheidsmetingen
Uit de meldingen kwam al snel een patroon naar voren. Juist asociaal gedrag van andere hardrijdende fietsers leidt tot gevaar en valpartijen. Bovendien is de impact van zo’n ongeval vaak groot. Dit leeft echt heel breed bij de melders; fietsers zijn bang geworden, het plezier gaat eraf. De behoefte om dát verhaal ergens kwijt te kunnen, is groot.
Toen deze problemen in beeld kwamen, wilden we die met feiten onderbouwen. Daarom hebben we in november snelheidsmetingen gehouden op fietspaden en in het Vondelpark. Daarbij bleek dat veel opgevoerde e-bikes met gemiddeld 30 km/u rondscheuren. Een enorm verschil met een standaard fietser die gemiddeld zo’n 18 km/u rijdt. Daarom wil de Fietsersbond dat opvoeren van e-bikes wordt aangepakt. Plus een maximale snelheid van 20 km/u op drukke, smalle fietspaden en in parken. Zeker als vanaf december 2023 de maximum snelheid voor auto’s op veel wegen in Amsterdam teruggaat naar 30 km/u, is dat een mooie gelegenheid om risicovolle snelheidsverschillen te beperken. Als het bord ‘verplicht fietspad’ verdwijnt van die overvolle smalle fietspaden, mogen snelle fietsers op de rijbaan.
Amstelveen
In april 2023 heeft Fietsersbond Amstelveen zich bij het meldpunt ongevallen aangesloten. Dat leverde 40 extra meldingen op. Opvallend veel Amstelveense meldingen gaan over gevaarlijke rotondes: de nieuwe grote rotondes bij de Beneluxbaan, maar ook die bij Keizer Karelweg/Kastanjelaan en Laan van de Helende Meesters/Groenelaan. Automobilisten rijden er te hard en negeren fietsers van links op tweerichtingenrotondes. De afdeling Amstelveen spreekt dit najaar met de gemeente over verbeteringen zoals waarschuwingsborden (voor kruisende fietsers), hogere drempels voor auto’s, een stopbord, of een maximumsnelheid van 30 km/u.
Berucht onder fietsers is het smalle Kazernepad dat dan ook de nodige meldingen opleverde. Vaak zijn hier – net als in Amsterdam – snelle fatbikes en andere e-fietsen betrokken bij aanrijdingen. De gemeente wil dit pad verbreden. ‘Maar pas in 2025. Dat is veel te laat’, aldus melder nummer 290.
Lees verder over Amstelveen