Toen in de Spuistraat de fietspaden werden opgeheven en de rijbaan fietsstraat werd genoemd, hebben we bezwaar gemaakt (meermaals: in 2021 en in 2022). De straat is immers veel te smal, waardoor vooral bescheiden en kwetsbare fietsers gevaar lopen. We werden met een kluitje in het riet gestuurd: ‘Geduld, dit is tijdelijk en later wordt het beter’. Intussen is het − twee jaar later – eigenlijk alleen maar erger geworden. Bovendien komen er ook van onbescheiden snelle fietsers veel klachten: zij blijven er steken achter de vele auto’s die daar rijden of − erger nog − breeduit laden of lossen.
Nu heeft datzelfde stadsdeel Centrum besloten om ook in de Plantage Middenlaan de fietspaden op te heffen. Nodig om de smalle trottoirs te kunnen verbreden. De fiets-ellende die dat veroorzaakt, bestaat trouwens nu al want de fietspaden zijn wegens werkzaamheden al enige tijd afgesloten. En daardoor is het nu dus al zonneklaar dat ook hier de veiligheid of zelfs het bestaansrecht van vooral kwetsbare fietsers in het geding is: een te smalle straat − met bovendien nog een voor tweewielers gevaarlijke busdrempel. Ook nu hebben we geprotesteerd, en opnieuw bot gevangen.
Wel hebben we nog hoop, want het besluit van het stadsdeel zal voor advies worden voorgelegd aan het Toetsteam Openbare Ruimte & Mobiliteit. Bij een negatief advies van dat Toetsteam zal het voorstel aan de wethouder moeten worden voorgelegd. Pas als de wethouder toch akkoord gaat, kan de uitvoering beginnen. Maar blijft zo’n akkoord uit, dan zal dat stuk Plantage Middenlaan weer worden hersteld in de oude staat.
Onze hoop is dat dat zal gebeuren en die vindt steun in wat elders in de stad gebeurt.
Het kan en moet beter
Intussen wordt namelijk op de Bilderdijkstraat een proef voorbereid. Daar gaat de maximumsnelheid voor gemotoriseerd verkeer omlaag naar 30 km/u en dan mogen fietsers met lef in plaats van het fietspad de rijbaan gebruiken. Dat kan omdat ze daar met de door hen gewenste snelheid thuishoren. Maar het grootste voordeel is dat het (te) smalle fietspad, waar inhalen nauwelijks mogelijk is, bevrijd wordt van fietsers die dat toch niet kunnen laten en zodoende vooral kwetsbare fietsers de stuipen op het lijf jagen (of erger). En er is meer winst te verwachten: niet alleen keren rust en veiligheid terug op het fietspad, ook hoeven voetgangers niet langer beducht te zijn voor onbezonnen fietsers die in hun haast menen langzame fietsers via de stoep te moeten inhalen.
Deze proef juichen we toe, omdat we ervan overtuigd zijn dat pas met zo’n aanpak recht gedaan wordt aan het gemeentelijke motto ‘Meer ruimte voor voetganger en fietser’.
Er is trouwens nog een reden om deze aanpak te kiezen: het laatste stukje Oranje Loper, de Jan Evertsenstraat, behoudt voorlopig z’n fietspaden. Die zijn weliswaar erg smal, maar ze hebben − net zoals die op de Bilderdijkstraat − vergevingsgezinde schuine stoepbanden. Daardoor hoeft het ruimtegebrek fietsers niet fataal te worden. Ook al is dat behoud een bezuinigingsmaatregel, het kan zomaar uitpakken als een uitbreiding van de proef in de Bilderdijkstraat. Daarmee krijgt die proef meer kans te laten zien dat in een 30 km/u stad (die al per december van dit jaar begint!) fietspaden meer fietsers ongeschonden op de pedalen krijgt en houdt. In zo’n 30-stad zijn bij druk doorgaand autoverkeer fietspaden een noodzaak voor bescheiden en/of kwetsbare fietsers die zich slecht op hun gemak − of zelfs opgejaagd − voelen als ze de rijbaan moeten delen met auto’s en snelle (al dan niet gemotoriseerde) tweewielers.
Verkeersveiligheid
Laten we wel wezen. Het gaat hier om twee in onze stad in omvang toenemende groepen: kwetsbare fietsers (ouderen, kinderen, toeristen) en gemotoriseerde ‘fietsers’. Samen vormen zij de grootste groep verkeersslachtoffers. Ook al een groep die alleen maar groter wordt. Die ontwikkeling moet gekeerd worden, en zonder het effectief scheiden van die twee verkeerssoorten lijkt dat kansloos.
Wij hopen daarom dat het behoud van de fietspaden in straten zoals de Jan Evertsenstraat, de Bilderdijkstraat, de Plantage Middenlaan en de Spuistraat, een uitdrukkelijk streven wordt van een aangescherpt verkeersveiligheidsbeleid in Amsterdam.
Zie ook de uitzending van AT5